Chứng Khoán Phái Sinh Là Gì?

Chứng khoán phái sinh là gì?

Chứng khoán phái sinh là 1 hợp đồng tài chính được thiết lập ngày hôm nay giữa hai bên tham gia, về một giao dịch sẽ được thực hiện vào một thời điểm nào đó trong tương lai. Giao dịch được thỏa thuận trong hợp đồng thường liên quan đến việc mua bán một tài sản – chính là tài sản cơ sở của chứng khoán phái sinh. Trong thời gian tồn tại của hợp đồng, giá trị chứng khoán phái sinh không cố định mà thay đổi theo sự biến động giá tài sản cơ sở của nó.

 

Các loại chứng khoán phái sinh

Chứng khoán phái sinh gồm 4 loại chính.

Hợp đồng kỳ hạn (Forward)

Hợp đồng tương lai (Future)

Hợp đồng quyền chọn (Option)

Hợp đồng hoán đổi (Swap)

 

Hiện tại ở thị trường chứng khoán Việt Nam mới chỉ sản phẩm phái sinh duy nhất là hợp đồng tương lai.

 

Hợp đồng tương lai

 

Đặc điểm của hợp đồng tương lai

*Mức giá chuyển giao được điều chỉnh theo tình hình thị trường.

• Mức giá này được ấn định ban đầu và thay đổi sau mỗi phiên trên thị trường.

• Giá chuyển giao Hợp đồng tương lai được giao dịch trên thị trường phụ thuộc vào nhiều yếu tố và liên tục thay đổi theo thời gian.

 

• Nếu giá giao ngay của tài sản cơ sở tăng thì thông thường giá chuyển giao cũng tăng và ngược lại. Vào cuối phiên, mức giá chuyển giao của hợp đồng tương lai sẽ được công bố và có hiệu lực cho đến phiên tiếp theo.

 

*Hợp đồng tương lai yêu cầu tỷ lệ ký quỹ

• Khi tham gia hợp đồng tương lai, người mua và người bán phải mở tài khoản ký quỹ tại sàn, và ký quỹ một tỷ lệ phần trăm của giá trị hợp đồng.

 

• Số dư tài khoản ký quỹ của bên tham gia giao dịch sẽ luôn thay đổi theo giá hằng ngày và không được thấp hơn mức ký quỹ duy trì (theo quy định của sở giao dịch)

 

*Vị thế

Vị thế của hợp đồng tương lai là trạng thái giao dịch và khối lượng của sản phẩm phái sinh hợp đồng tương lai mà nhà đầu tư hiện đang nắm giữ. Hợp đồng tương lai (HĐTL) bao gồm vị thế mua và vị thế bán.

Ví dụ:

• Nêu nhà đầu tư dự đoán tỷ số VN30 Index sẽ tăng trong tương lai, nhà đầu tư sẽ mua hợp đồng, được gọi là mở vị thế mua hay tham gia vị thế mua (bên mua), ngược lại nếu nhà đầu tư nghĩ rằng giá VN30 Index sẽ giảm trong tương lai, nhà đầu tư sẽ bán hợp đồng và được gọi là mở vị thế bán hay tham gia vị thế bán (bên bán).

 

• Hiện tại ở thị trường chứng khoán Việt Nam chỉ có duy nhất sản phẩm chứng khoán phái sinh là hợp đồng tương lai có tài sản cơ sở là chỉ số VN30.

 

Ví dụ về Hợp đồng tương lai chỉ số VN30:

• Bạn mở vị thế mua 01 Hợp đồng tương lai chỉ số VN30 đáo hạn và tháng 12/2021, và kỳ vọng thị trường (chỉ số VN30) sẽ tăng trong tương lai.

• Còn nếu tham gia trên thị trường cơ sở, phần trăm lãi của nhà đầu tư chỉ là: (1.010 – 1.000) / 1.000 x 100% = 1%

• Như vậy, nhờ chỉ số phải bỏ số tiền ký quỹ ban đầu (15%) mà chỉ với một biến động nhỏ về giá của hợp đồng tương lai có thể tạo ra mức lãi / lỗ lớn hơn nhiều lần so với việc đầu tư vào tài sản cơ sở.

Phân biệt chứng khoán cơ sở và chứng khoán phái sinh

• Chứng khoán cơ sở là loại chứng khoán được sử dụng với mục đích làm tài sản cơ sở của chứng quyền và là cổ phiếu được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán ở Việt Nam, phải thuộc chỉ số VN30 hay HNX30 và đáp ứng đủ những tiêu chí về mức vốn hóa trên thị trường, mức độ thanh khoản, tỷ lệ tự do chuyển nhượng, chứng chỉ quỹ ETF niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán, kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp phát hành chứng khoán cơ sở và các tiêu chí khác theo quy định của Ủy ban chứng khoán Việt Nam.

• Chứng quyền phải đảm bảo là chứng khoán hay tài sản đảm bảo do doanh nghiệp chứng khoán phát hành, cho phép người sở hữu được quyền bán (chứng quyền bán) hoặc được quyền mua (chứng quyền mua) chứng khoán cơ sở cho tổ chức phát hành chứng quyền đó theo một mức giá đã được xác định trước đó hay một thời điểm đã được xác định trước hoặc sẽ nhận khoản tiền chênh lệch giữa giá trị thực tế và giá chứng khoán cơ sở ở thời điểm thực hiện.

Note:

Quý độc giả của chúng tôi khi đọc đến đoạn này chắc hẳn bạn là một người nghiêm túc muốn học hỏi, tích lũy kiến thức để tham gia quá trình đầu tư sinh lời. Chúng tôi, phần nào đánh giá cao sự nghiêm túc, tìm tòi, học hỏi của các bạn.

Bài 26 của ACESTOCK (chúng tôi) phát hành đến đây là kết thúc, cùng đón chờ những kiến thức cơ bản khác nhưng lại vô cùng hữu ích trong quá trình đầu tư của bạn mà ở Bài 27 mà chúng tôi sẽ đăng tải trong thời gian ngắn nhất.

ACESTOCK#luôn#đồng#hành#cùng#bạn.